ZEKÂT  -  FİTRE SADAKASI                                                          

   M.BİLGİN

 Zekat İslam’ın beş şartından biri olup; mali bir ibadettir. Hicretin ikinci yılında farz kılınmıştır.Yüce dinimiz  İslam  toplumsal yardımlaşmaya,  dayanışmaya,  toplumun   huzur ve  mutluluğuna  büyük önem vermiş, bunu gerçekleştirmek üzerede birtakım  esaslar  emirler ortaya  koymuştur.  Bu esaslardan emirlerden  bir tanesi de   zekat ve  sadaka-i fıtır’dr.  Zekat kelimesi temizlik demektir.  Zekat, zenginin malını fakirin hakkından temizlediği gibi, kalbini de cimrilikten temizler ve günahlardan arınmasına vesile olur. Nitekim Kur’an-ı Kerim’de Tevbe  Suresinde  Yüce Allah; “Ya Muhammed! Servet sahiplerinin malından zekat al! Zekat onların mallarını temizler, vicdanlarını da arıtır.”( Tevbe  9/103)  ayet-i kerimesiyle bu hakikati açıklamıştır.Zekat lügat deyiminde temizlik, bereket, çoğalma, güzel övgü manalarını taşır. Din deyiminde ise; "Bir malın belli bir mikdarını, belli bir zaman sonra hak sahibi olan bir kısım müslümanlara Yüce Allah'ın rızası için tamamen temlik etmek (mülkiyetine geçirmek) tir."   Zekat, kulların kulluk görevindeki sadakatlerine delalet eder. Zekat vermek farzdır. Peygamberimizin hicretlerinin ikinci yılında, oruçtan önce farz kılınmıştır. İslâmın şartlarından birini teşkil etmektedir. Belli miktarda bulunan nakid paraların ve ticaret mallarının üzerinden bir yıl geçince, zekatlarını geciktirmeden hemen vermek gerekir. Çünkü bu zekat mallarına yoksulların hakkı geçmiş oluyor. Artık bu hakkı özürsüz olarak geciktirmek caiz olmaz. Zekatın aşikare verilmesi daha faziletlidir. Çünkü bu şekilde verilmesi, başkalarına bir örnek olur ve teşvik yerine geçer. Kendisi hakkında, zekat vermiyor diye, kötü bir zannı da kaldırmış olur. Zekat bir farz olduğu için, bunun yerine getirilmesinde gösteriş olmaz. Nafile olarak verilen sadakalarda ise, durum böyle değildir. Bunların gizli verilmesi ve gösteriş yapılmasına engel olunması daha faziletlidir. (Ö.N.BİLMEN)Zekat, malı bereketlendirir, çoğalmasını sağlar. Zekatını vermek suretiyle fakirlere yardım edenlerin mallarının arttığı  apaçık bilinen bir gerçektir. Kur’an-ı Kerim’de Sebe suresinde  şöyle buyruluyor. “Siz Allah için ne verirseniz, Allah onun yerine daha iyisini verir.”( Sebe 34/39)Zekat belli  ölçüleri geçen   malın belli bir miktarının müslüman olan fakire ve diğer verilmesi gereken kimselere  vermek demektir.  Zekat, yapılıp yapılmaması kişilerin  kendi  isteklerine   bırakılmış bir yardım değil, fakirin hakkı ve zenginin yerine getirmesi gereken mecburi bir görevdir.   Cenabı Hak   Kuran-ı Keriminde  Zariyat suresinde “ Onların mallarında muhtaç ve yoksullar için bir hak vardır.”( Zariyat 51/19)Toplumsal dayanışmayı  sağlama,  gelir düzeyi düşük kimselerin ihtiyaçlarını  karşılamak üzere  üzere  dinimizin getirdiği  esaslardan  biri olan zekat, zenginin  malının bereketlendirmesi ve temizlemesinin yanı sıra  bir   sosyal  yardımlaşma  sistemidir.Cenabı Hakk  bizi yaratan ve yaşatan olarak, bize nasıl pek çok nimetler vermişse, biz de bunların bir bölümünü yoksul ve muhtaçlara vererek, onların ihtiyaçlarını  gidermekle görevliyiz.Borcundan, asli ihtiyaçlarından başka “nisap miktarı” malı veya onun değerinde parası olan müslümanın fıtır sadakası vermesi de vaciptir.

Buna kısaca “Fitre” denir. Fıtır sadakasının vacip olması için genel olarak zekatta olduğu gibi malın üzerinden bir kameri yılın geçmesi ve artıcı nitelikte olması şart değildir.   Yine  fakirin , ihtiyaç sahibinin bir nebze   sıkıntısını gidermek aracı olan fitrelerimizide  ramazan  bayramından önce   vermeliyiz ki bu  din kardeşlerimizde  ihtiyaçlarını giderip Bayramı sevinçle  karşılasınlar.

Fitre sadakası,

Ramazan ayının sonuna yetişen ve temel ihtiyaçlarından başka en az nisab mikdarı bir mala sahip bulunan her müslüman için verilmesi vacib olan bir sadakadır. Buna yalnız "Fitre"de denir. Fıtrat sadakası, sevab için verilen yaratılış ikramı demektir. Fitre sadakasının vacib olması, zekatın farz kılınmasından öncedir. Orucun farz kılındığı yıla raslar. Bu bir yardımlaşmadır, orucun kabulüne ve can çekişme ile kabir azabından kurtuluşa bir yoldur. Yoksulların ihtiyaçlarını gidermeye, bayram gününün sevincine katılmalarına bir yardımdır. Bu yönü ile fitre sadakası, insanlık için bir hayır ve bir görevdir. (Ö. N. BİLMEN) Şartları  taşıyan her müslümanın  zekatını ve  fitresini  yoksul  kişilere vermesi gerekmektedir. Bu toplumumuz da  sevgi,  kardeşlik ve  barış ortamının  oluşmasına  vesile olacaktır.  Fitrelerimizi  zamanında vermek de orucumuzun kabulü başta olmak üzere,  bizlere maddi manevi  kazançlar sağlayacaktır.  

Yorumlar